“استاد ابوالحسن صبا” شهریار موسیقی ایران

استاد ابوالحسن صبا، در سال 1281 ش در تهران به دنيا آمد. وي از نوادگان فتحعلي خان صباي كاشاني، ملك الشعراي دربار فتحعلي شاه قاجار بود.

پدر ابوالحسن نيز با نام كمال‏السلطنه، طبيبي هنرمند و هنردوست بود و منزلش محفل ارباب ذوق و موسيقي محسوب مي‏شد.

ابوالحسن صبا موسيقي را از كودكي نزد پدر و ديگر استادان اين هنر فراگرفت و به تكميل معلومات خود در اين زمينه پرداخت.

هنر استاد صبا، تنها در نوازندگي خلاصه نمي‏شد، بلكه علاوه بر نواختن، به نقاشي، ادبيات و پرورش گل نيز علاقه بسيار داشت.

وي در طول سال‏هاي تحصيل در محضر استاداني همچون ميرزا عبداللَّه، درويش خان، علي اكبر شاهي و علينقي وزيري، در نواختن سه تار، كمانچه، ويولن و ضرب و… به استادي دست يافت.

صبا در 1308ش از طرف وزيري، به مديريت مدرسه صنايع ظرفيه رشت منصوب شد و تعداد زيادي از آهنگ‏هاي محلي را جمع‏آوري كرد.

او سال‏ها در اركستر موسيقي ملي، اركستر نوين راديو، اركستر شماره يك و گل‏هاي راديو نوازندگي كرد و هنر خود را به نمايش گذاشت.

صبا صاحب روش خاصي در نواختن ويولن بود و مكتب ويژه‏اي براي اين ساز بنياد نهاد.

همچنين از محضر درس او شاگردان بسياري استفاده كردند كه علي تجويدي، مهدي خالدي، روح اللَّه خالقي و حبيب اللَّه بديعي از آن جمله‏اند.

او با كاوش و تفحص در ابعاد و زواياي موسيقي سنتي ايران، طرح‏هايي نو به وجود آورد. همچنين تدوين و تأليف رديف‏هاي موسيقي سنتي ملي، يكي ديگر از تلاش‏هاي استاد بود.

علاوه بر اين‏ها، استاد ابوالحسن صبا كتاب‏هايي تحقيقي درباره شناسايي سازهاي ايراني و تاريخچه آنها به نگارش درآورده است كه سه دستور ويولن، سنتور و سه‏تار و قطعات ضربي از آن جمله‏اند.

صبا، در سال 1311 با یکی از شاگردان خود ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، سه دختر به نام‌های غزاله، ژاله و رکسانا است.

او در ظهیرالدوله است

ابوالحسن صبا، 29 آذر 1336 به علت نارسایی قلبی در 55 سالگی درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.

بعد از مرگ، بر طبق وصیت او، خانه‌اش در 29 آبان 1353، از سوی دانشکدهٔ هنرهای زیبا به موزه تبدیل شد.

صبا نخستین موسیقی‌دان ایرانی است که موزه‌ای ویژه از او (منزل شخصی صبا) تأسیس شده و به نام خود او در خیابان ظهیرالاسلام تهران واقع است.