دوشنبه این هفته بود که شورای رقابت پس از حدودا شش ماه مجوز افزایش قیمت به‌طور متوسط ۹ درصدی را برای خودروهای داخلی صادر کرد. بر این اساس، ایران خودرو و سایپا مجاز شدند قیمت محصولات خود را تا مرز حدودا ۹ درصد بالا ببرند. ازآنجاکه رشد قیمت کارخانه‌ای خودروها معمولا بازار را هم تحریک می‌کند، انتظار می‌رفت منحنی قیمت خودروها در بازار آزاد بلافاصله صعودی شود، اما فعلا چنین اتفاقی رخ نداده است.
آن طور که فعالان بازار به «دنیای‌اقتصاد» می‌گویند، منحنی قیمت خودروهای داخلی فعلا آرام است و با وجود افزایش قیمت‌ها در کارخانه، تغییر خاصی در آن به چشم نمی‌آید. آنها با تاکید بر اینکه به‌دلیل مسائل مربوط به شیوع ویروس کرونا و همچنین تعطیلی بازار و مراکز شماره‌گذاری، معاملات در بازار خودرو نیز به نوعی قفل شده است، می‌گویند: آنچه در حال حاضر اثر افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو بر منحنی قیمت بازار را خنثی کرده، تداوم روند نزولی ارز است. البته حکم شورای رقابت هرچند توان لازم برای بالابردن قیمت در بازار را نداشته، با این حال به نوعی روند کاهش قیمت را تحت‌تاثیر قرار داده است. به عبارتی، این حکم (افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها) سبب شده سرعت کاهش قیمت در بازار (متاثر از روند نزولی ارز) کم شود که البته در صورت تداوم ریزش قیمت در بازار ارز، احتمال سرعت گرفتن دوباره آن وجود دارد.
در این شرایط برخی معتقدند با ادامه روند نزولی ارز، ممکن است قیمت خودروها در بازار به زیر نرخ کارخانه نیز برسد، با این حال فعالان بازار معتقدند احتمال رخ دادن چنین اتفاقی بسیار پایین است. به گفته آنها، عرضه کنندگان خودرو (خودروسازان و آنها که به نوعی خودرو دپو کرده‌اند) اجازه نمی‌دهند قیمت‌های بازار تا زیر نرخ کارخانه سقوط کند و اگر هم چنین اتفاقی رخ دهد، موردی خواهد بود نه کلی.
هرچه هست، اتفاق مهم فعلی در بازار خودرو، خنثی شدن حمله افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها به واسطه سد ارزی است. به اعتقاد فعالان بازار، اگر ارز روندی نزولی نداشت، حکم شورای رقابت سبب رشد قیمت حداقل ۱۰ میلیون تومانی در بازار می‌شد، اما چون با کاهش قیمت ارز مواجه‌ایم، این موضوع به نوعی خنثی شده است.
این در حالی است که اواسط فروردین و تنها به‌دلیل اظهارات رئیس شورای رقابت مبنی بر افزایش قریب‌الوقوع قیمت کارخانه خودروها، منحنی قیمت در بازار تحریک شد. آن زمان قیمت ارز در روندی نزولی نبود، به همین دلیل بازار خودرو حتی از خبر احتمال افزایش قیمت (در حالی که هنوز اتفاق نیفتاده بود) نیز تاثیر گرفت و قیمت‌ها بالا رفت.
در حال حاضر با توجه به بازگشت قریب‌الوقوع ایران و آمریکا به توافق هسته‌ای و برجام و به تبع آن، لغو تحریم، انتظارات تورمی کاهش یافته و در پی آن، قیمت ارز هم نزولی شده است. در این شرایط، قیمت خودرو در بازار اگر کاهش پیدا نکند، توان رشد چندانی نیز ندارد، چون نزولی شدن قیمت ارز چنین اجازه‌ای نمی‌دهد. در این مورد، مرتضی شجاعی کارشناس بازار خودرو در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تسنیم گفته که «کاهش سطح انتظارات تورمی، تقاضای سرمایه‌گذاری در بازار خودرو را به حداقل رسانده و از طرفی، تقاضای مصرفی با وجود تورم مستمر سال‌های اخیر، به شدت کاهش داشته است که این مسائل چشم‌انداز بروز رکود را در بازار خودرو پررنگ کرده است.
وی با اشاره به غلبه اثر کاهش نرخ ارز بر اثر افزایش قیمت کارخانه‌ای، در بازار خودرو تاکید کرده «در مقطع کنونی، اثرپذیری بازار خودرو از شاخص‌های کلان اقتصادی به مراتب بیشتر از تغییرات قیمت کارخانه‌ای است. نمود این مساله در رکود و ریزش نسبی بازار خودرو با وجود افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها، مشهود است.
به گفته این کارشناس، با وجود انتظار ریزش بیشتر در بازار خودرو، مقاومت برخی سرمایه‌گذاران و فعالان موجب شده، کاهش قیمت‌ها در بازار متناسب با تقویت ارزش پول ملی نباشد؛ با این حال عوامل دیگری مانند شوک آزادسازی واردات خودرو به بازار در کوتاه مدت و استمرار رکود بازار در بلندمدت می‌تواند این مقاومت را بشکند.
کاهش قیمت خودرو در بازار
اما نگاهی به قیمت خودروهای داخلی در بازار بیندازیم و ببینیم چه افت و خیزی دامان آنها را گرفته است. به گفته فعالان بازار، منحنی قیمت تا قبل از اعلام حکم اخیر شورای رقابت، روندی نزولی داشته، اما در حال حاضر این روند کند و حتی به نوعی متوقف شده است. به عبارت بهتر، قیمت خودروهای داخلی طی هفته جاری و نسبت به هفته‌های قبل، در کل نزولی بوده اما روند کاهش قیمت‌ها تقریبا متوقف و بازار به ثباتی نسبی رسیده است.
بنا به گفته فعالان بازار، در حال حاضر پژو پارس ساده قیمتی برابر با ۲۱۶ میلیون تومان دارد که نسبت به هفته‌های گذشته از کاهش قیمت این محصول حکایت می‌کند.
همچنین قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نیز این روزها به حدود ۲۰۰ میلیون تومان رسیده تا این خودرو نیز افت قیمت را در این هفته تجربه کرده باشد. اما برای خرید ۲۰۶ صندوقدار هم باید ۲۴۵ میلیون تومان هزینه کرد. این خودرو در هفته‌های قبل نزدیک به ۲۷۰ میلیون تومان قیمت داشت. در خانواده ۲۰۶، تیپ ۵ هم در مسیر کاهش قیمت طی این هفته افتاده، چه آنکه در حال حاضر برای فروش آن قیمت ۲۵۴ میلیون تومانی پیشنهاد می‌شود. اما برای خرید پژو ۲۰۷ اتومات، چیزی حدود ۳۸۰ میلیون تومان باید هزینه کرد، حال آنکه مدل دنده‌ای آن کمتر از ۲۸۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد.
سری هم به بازار سمند و پژو ۴۰۵ بزنیم، خودروهایی که آنها نیز از افت قیمت طی این هفته در امان نبوده‌اند. نمایشگاهداران خودروی پایتخت می‌گویند سمند در حال حاضر قیمتی برابر با ۱۹۱ میلیون تومان دارد که نشان می‌دهد حدودا سه میلیون تومان از قیمت خودروی موردنظر طی هفته جاری کاسته شده است. همچنین پژو ۴۰۵ هم در حال حاضر با توجه به افت دو میلیون تومانی‌اش، ۱۹۲ میلیون تومان به فروش می‌رسد. در بین دیگر محصولات متعلق به ایران‌خودرو، رانا نیز در دو مدل LX و پلاس از افزایش قیمت‌های اخیر در امان نماند. به گفته فعالان بازار، رانا LX قیمتی برابر با ۲۰۶ میلیون تومان دارد و مدل پلاس آن نیز ۲۲۵ میلیون تومان به فروش می‌رسد. اما برای خرید دنا در مدل معمولی نیز باید ۲۹۸ میلیون تومان هزینه کرد، این در حالی است که قیمت مدل پلاس و غیر اتوماتیک این محصول حدود ۳۵۰ میلیون تومان است.
اما نگاهی هم به قیمت محصولات سایپا و پارس خودرو در بازار بیندازیم. به گفته نمایشگاهداران خودروی پایتخت، در حال حاضر برای خرید کوئیک دنده‌ای باید ۱۴۵ میلیون تومان هزینه کرد. به گفته آنها، قیمت تیبای معمولی هم به ۱۲۵ میلیون تومان رسیده، ضمن آنکه برای خرید ساینا هم باید ۱۴۳ میلیون تومان هزینه کرد. قیمت پراید نیز در مدل‌های ۱۱۱ و ۱۳۱ به ترتیب به ۱۲۴ و ۱۱۰ میلیون تومان رسیده است.
