زمانی که بانکها بدون این که به ریسک وام دهی خود فکر کنند، احتمال اینکه وامها بازپرداخت نشوند بالا میرود و در این حالت باز هم بانک مرکزی از بانکها حمایت مالی میکند.
به گزارش بنکر (Banker)، با این حمایتها، بانکها به جای این که بیشتر تسهیلات را به بخشهای مولد و بهینه اقتصاد پرداخت کنند آنها را به افراد خودی پرداخت میکنند.
این کار در کشورهای دیگر غیر قانونی میباشد اما در نظام بانکی ایران رایج است و باعث به وجود آمدن رانت بانکی برای خودیها میگردد.
اعطای وام به خودیها غالبا بدون توجه کافی به بررسی اعتبار، توان بازپرداخت و تضمینهای لازم انجام میگیرد.
در واقع منابع بانکی به صورتی غیر عادلانه بین خودیها توزیع میشود.
خودیها را میتوان کارمندان بانک، شرکتهای زیر مجموعه بانک و حتی اشخاص نزدیک به بانک و سهامداران آنها دانست.
بانکها و وام کارمندی
کارمندان بانکها به منابع مالی با شرایط بهتری نسبت به مشتریان عادی دسترسی دارند و میتوانند تسهیلاتی با نرخهای پایینتر، شرایط بازپرداخت بهتر و فرآیند دریافت آسانتر دریافت کنند.
در واقع پرداخت وام بانکها به کارمندان خود نوعی تعارض منافع محسوب میشود.
بانک مرکزی در آخرین گزارش خود میزان پرداخت تسهیلات بانکها به کارمندان خود را در سال ۱۴۰۲ آورده است.
براساس این دادهها میتوان مشاهده کرد که کدام بانکها در کشور بیشترین و یا کمترین میزان تسهیلات را به کارمندان خود پرداخت کردهاند.
طبق دادههای بانک مرکزی، ۹۱.۵ هزار میلیارد تومان از منابع ۲۹ بانک در کشور به کارمندان خودشان وام داده شده است.