به گزارش بنکر (Banker)، یکی از زیربخش‌های اصلی این بخش، فصل بیمه‌های اجتماعی است. دولت در لایحه سال آینده 49 تکلیف بیمه‌ای از بازنشستگان، نیروهای مسلح گرفته تا قالیبافان و رانندگان برای خود پیش‌بینی کرده است. سخنگوی بودجه و رئیس دفترپایش تعهدات بودجه سازمان برنامه و بودجه در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره اعتبار پیش‌بینی شده برای تکالیف بیمه‌ای سال آینده گفت: در فصل بیمه‌های اجتماعی که ذیل رفاه اجتماعی قرار دارد، دولت در مجموع 37 هزار و 600 میلیارد تومان بودجه اختصاص داده است که این رقم در مقایسه با بودجه سال‌جاری 13 درصد افزایش یافته است.
مژگان خانلو افزود: از رقم 37.6 هزار میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده، 19 هزار میلیارد تومان از محل اعتبارات یارانه‌ها در قالب تبصره 14 بودجه تأمین می‌شود.
به گفته این مقام مسئول، این اعتبار در قالب برنامه‌های توسعه خدمات بیمه‌ای ذیل دستگاه‌های متولی نظیر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، سازمان بیمه سلامت ایران، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق‌های بیمه و بازنشستگی وابسته به وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها (از قبیل صندوق‌های بیمه مرکزی ایران و شرکت‌های تابعه، صنعت نفت، مخابرات، شهرداری تهران، هواپیمایی و…) تخصیص می‌یابد.
49 تکلیف بیمه‌ای
براساس اطلاعات ارائه شده در لایحه بودجه سال آینده، دولت در فصل بیمه‌های اجتماعی 49 تکلیف برای خود درنظر گرفته است. برهمین اساس 24 تکلیف برای توسعه خدمات بیمه‌ای، 6 تکلیف برای توسعه خدمات بیمه‌ای نیروهای مسلح، یک تکلیف برنامه راهبری بیمه سلامت، یک تکلیف برنامه توسعه خدمات بیمه‌ای ایثارگران، 13 تکلیف برنامه توسعه خدمات بیمه درمان و 4 تکلیف برنامه توسعه خدمات بیمه درمان نیروهای مسلح منظور شده است.
4 گام برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان
یکی از مهمترین سیاست‌های دولت طی سال‌های اخیر توجه به حقوق بازنشستگان است، به نحوی که در این سال‌ها نرخ رشد حقوق بازنشستگان همواره بیش از نرخ رشد تورم بوده است.نرخ رشد حقوق بازنشستگان در سال 93 نسبت به 92 معادل 20 درصد بود و این میزان برای سال 1397 نسبت به 1396 معادل 31 درصد رشد داشته است.از سوی دیگر نرخ رشد تورم در مقایسه با نرخ رشد حقوق معنی دار است به نحوی که رشد نرخ تورم در سال 1393 برابر با 15.5 درصد است، در حالی که در همان سال نرخ افزایش حقوق بازنشستگان معادل 20 درصد است.
طبق گزارش سازمان برنامه و بودجه، درحالی که نرخ رشد تورم در سال 1397 معادل 26.9 درصد بوده نرخ رشد حقوق بازنشستگان معادل 31 درصد است که عمده‌ترین علت افزایش میانگین حقوق بازنشستگان اجرای طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان محسوب می‌شود.
در راستای اجرای طرح مذکور به منظور رفع تبعیض حقوق بازنشستگی بین بازنشستگان سنوات مختلف تاکنون سه مرحله اجرا و یک مرحله نیز در سال آینده اجرا خواهد شد. بنابراین در سال 1396 با اعتباری معادل 3 هزار و 400 میلیارد تومان مرحله اول همسان‌سازی حقوق بازنشستگان سنوات مختلف اجرا شد. اجرای مرحله دوم همسان‌سازی حقوق بازنشستگان نیز در سال 1397 با اعتباری معادل 3 هزار و400 میلیارد تومان صورت گرفت. همچنین مرحله سوم این طرح در سال 1398 با اعتباری معادل 5 هزارمیلیارد تومان پیگیری شد. در سال آینده نیز 3 هزار میلیارد تومان برای این طرح پیش‌بینی شده است.
65 درصد ایرانیان تحت پوشش3 صندوق بیمه
ضریب پوشش بیمه اجتماعی در سال 1396 حدود 72 درصد بود که برای سال منتهی به 1397 نیز همان 73 درصد بوده است. بخش عمده پوشش بیمه‌ای در کشور به سه صندوق اصلی یعنی سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر اختصاص دارد. میانگین کشوری این شاخص برای سه صندوق مذکور در پایان سال 1397 برابر با 65 درصد بوده و مفهوم آن این است که 65 درصد جمعیت کل کشور تحت پوشش سه صندوق بیمه‌ای اصلی کشور قرار گرفته‌اند. سهم هرکدام از سه صندوق، سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق کشاورزان، روستائیان و عشایر به ترتیب 54 درصد، 7 درصد و 4 درصد بوده است و از 8 درصد باقیمانده، 6 درصد به صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و 2 درصد به سایر صندوق‌های اختصاصی، اختصاص دارد.
همچنین حدود 30 درصد بیمه پردازان با کمک حمایتی دولت تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار گرفتند، به بیان دیگر بخشی از پوشش بیمه‌ای به صورت مصنوعی و حمایتی محقق شده است. پوشش بیمه‌ای گروه‌های حمایتی مانند روستاییان، قالیبافان، رانندگان، خدام مساجد، باربران و… از مشاغل غیر مزد و حقوق بگیر و معافیت بیمه‌ای 20 درصدی سهم کارفرمایی 38 موضوع فعالیت شغلی با موضوع قانون معافیت بیمه‌ای سهم کارفرمایی تا 5 نفر کارکن از جمله این پوشش‌های حمایتی است.
این حمایت‌ها در پرداخت بخشی از حق بیمه خود سبب تحمیل بار مالی سنگین به بودجه عمومی دولت و کسری بودجه و عدم تعادل نقدی بین مصارف و منابع صندوق‌ها بخصوص سازمان تأمین اجتماعی شده است.
سهم بیمه سلامت از جیب بیماران
درحالی سهم پرداخت از جیب برای خدمات سلامت در سال 1396 حدود 44 درصد بوده که این سهم در سال 1397 به 39 درصد کاهش پیدا کرده است. با توجه به اینکه هدف تعیین شده در برنامه 37 درصد است، میزان تحقق هدف این شاخص برنامه 95 درصد است. ضریب شاخص مشارکت عادلانه درتأمین منابع مالی سلامت در سال 1397 معادل 86.5 درصد بوده است. این رقم در سال 1396 بالغ بر 86 درصد بوده است. هدف برنامه در سال 1397 رقم 87.5 درصد بوده است که این آمار نشان دهنده 98.9 درصد تحقق هدف شاخص در برنامه است.
در زمینه شاخص «کاهش هزینه‌های پزشکی» نیز در سال 1397 حدود 3 درصد بیماران در معرض هزینه‌های کمرشکن (کاتستروفیک) بوده‌اند. این رقم نشان می‌دهد که شاخص هزینه‌های پزشکی در مقایسه با سال 1396برابر با 4 درصد کاهش داشته و هدف تعیین شده در برنامه محقق شده است. از عمده علل کاهش سهم پرداخت از جیب و هزینه‌های کمرشکن پزشکی اجرای طرح تحول سلامت و کاهش هزینه بیماران مراجعه کننده به مراکز ارائه خدمات سلامت دولتی است.
در سال 1396 بالغ بر 94 درصد جمعیت کشور تحت پوشش بیمه پایه سلامت قرار داشته است. طبق اهداف برنامه ششم این رقم در سال 1397می بایست به 99 درصد افزایش می‌یافت؛ اما عملکرد نشان می‌دهد که میزان جمعیت تحت پوشش در سال 1397 بالغ بر 95 درصد بوده که بدین ترتیب 96 درصد هدف برنامه محقق شده است.
برنامه بیمه رایگان در سال 1393 براساس طرح تحول سلامت آغاز شد که به دلیل محدودیت منابع در سال 1397محدود شده است. همچنین رفع بخشی از همپوشانی بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت نیز می‌تواند در کاهش درصد بیمه شدگان مؤثر باشد.
34 میلیون نفر تحت پوشش بیمه سلامت
لازم به ذکراست در مجموع برای 12.8 میلیون خانوار معادل 34 میلیون نفر در سال 1397 اعتباری معادل 11.8 هزارمیلیارد تومان به منظورتأمین حق بیمه پایه سلامت پرداخت شده است.در قالب بیمه پایه سلامت 312 هزار خانوار ایثارگر، 4.8 میلیون خانوار روستایی، 915 هزارخانوار مددجوی کمیته امداد و بهزیستی، 6 هزار فرد مجهول الهویه، 156 هزار خانواده زندانی، 4.4 میلیون خانوار افراد فاقد بیمه و 2.3 میلیون خانوار کارکنان دولت تحت پوشش قرار گرفته‌اند.
تکالیف قانونی بیمه
براساس مفاد قوانین برنامه ششم توسعه و قانون احکام دائمی، به منظور تحقق اهداف مندرج در حوزه بیمه‌ای اعتبارات لازم پیش‌بینی شده است. برهمین اساس، پرداخت 10 تا 13.5 درصد حق بیمه رانندگان وسایل نقلیه درون شهری و برون شهری، زنان سرپرست خانوار، صیادان، مربیان مهدکودک به تعداد یک میلیون و 260 هزارنفرکه دارای کارفرما نیستند به میزان 3 هزار و 600 میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه ها؛ اجرای قانون بازنشستگی پیش از موعد کشاورزان، روستائیان و عشایر مشترک صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر که با 70 سال سن و 10 سال سابقه بازنشسته می‌شوند معادل 250 میلیارد تومان؛ همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با اعتبار معادل 4 هزارمیلیارد تومان؛ پوشش بیمه سلامت با اعتبار معادل 13.5 هزار میلیارد تومان؛ تأمین حق بیمه سهم کارفرمایی برای کارفرمایانی که نسبت به جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی اقدام می‌کنند معادل 97.5 میلیارد تومان؛ اجرای بند (ب) ماده 6 قانون احکام دائمی معادل 250 میلیارد تومان و استقرار پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان بخشی از تکالیفی است که قانون‌های برنامه ششم و احکام دائمی برای دولت لحاظ کرده‌اند.
