کفایت سرمایه بانک ها چقدر است؟

به گزارش بنکر (Banker)، اما در حال حاضر از مجموع 19 بانک و موسسه اعتباری که در بازار سرمایه حضور دارند و صورت های مالی آن ها در دسترس عموم مردم است، این نسبت برای 7 بانک آینده، دی، شهر، پارسیان، سرمایه، گردشگری و ایران زمین منفی است.

نسبت کفایت سرمایه در بانک های خاورمیانه، کارآفرین و پاسارگاد بالاتر از 8 درصد است و بانک های قرض الحسنه رسالت، پست بانک، اقتصاد نوین، تجارت، صادرات و اعتباری ملل مثبت است اما تا نرخ استاندارد 8 درصد فاصله زیادی دارد.

در واقع تنها سه بانک دارای نسبت کفایت سرمایه نسبتا استانداردی هستند که شامل بانک سینا، بانک سامان و بانک ملت هستند.

تازه ترین اطلاعات منتشر شده در سامانه کدال و مقایسه آن با صورت های مالی سال 1399 نشان می دهد که بانک های سامان و ملت که در سال قبل دارای نسبت کفایت سرمایه به ترتیب 2,15 درصد و 7,11 درصد بودند در سال مالی 1400 موفق شدند تا این نرخ را به استانداردهای مد نظر بانک مرکزی نزدیک کرده و آن را به ترتیب به 8,45 درصد و 8,2 درصد افزایش دهند.

اما شرایط برای بانک های آینده، دی و پارسیان بسیار نامطلوب پیش رفته است. زیرا نرخ کفایت سرمایه آن ها در قیاس با سال 1399 منفی تر شده است. نسبت کفایت سرمایه بانک آینده در سال 99 حدود 122 درصد منفی بود که در سال 1400 به حدود 157 درصد منفی رسید. این نسبت در بانک دی طی سال 99 برابر با منفی 31 درصد بود که در پایان سال گذشته به منفی 39 درصد تغییر یافت.

گفتنی است که این نرخ برای بانک دی طی سال های 98 و 97 به ترتیب منفی 53 درصد و منفی 30 و نیم درصد بود. بانک پارسیان هم که در سال 99 با نسبت کفایت سرمایه منفی 5,51 درصد مواجه بود در سال 1400 این نرخ را به منفی 7،77 درصد تغییر داد.

در این بین پست بانک که در سال 1400 نسبت کفایت سرمایه خود را به 3,89 درصد افزایش داد با وجود این که هنوز از استاندارد مناسبی برخوردار نیست اما تلاش خود را کرده که نسبت به سال 99 که از نسبت منفی 1,14 درصد برخوردار بود، فاصله بگیرد.

بانک صادرات نیز در سال 99 این نسبت را منفی 5 صدم درصد اعلام کرده بود و در سال 1400 آن را به 2 و نیم درصد مثبت رساند.

کفایت سرمایه چیست؟

کفایت سرمایه یکی از نسبت‌های سنجش سلامت عملکرد و ثبات مالی بانک‌ها و موسسات مالی است که اولین بار در سال ۱۹۸۸ توسط کمیته بال به بانک‌های دنیا معرفی شد.

نسبت کفایت سرمایه (CAR) (Capital Adequacy Ratio) حاصل تقسیم سرمایه پایه به مجموع دارایی‌های موزون شده به ضرایب ریسک برحسب درصد است.

این نسبت اولین بار در سال ۱۹۸۸ توسط کمیته بال به بانک‌های دنیا معرفی شد. کمیته بال در آن سال مجموعه‌ای از شروط حداقل سرمایه را به بانک‌ها پیشنهاد کرد که بعد‌ها به پیمان بال معروف شد.

CAR یکی از نسبت‌های سنجش سلامت عملکرد و ثبات مالی بانک‌ها و موسسات مالی است. بانک‌ها باید سرمایه کافی برای پوشش دادن ریسک ناشی از فعالیت‌های خود را داشته و مراقب باشند که آسیب‌های وارده به سپرده‌گذاران منتقل نشود.

شاخص نسبت کفایت سرمایه از مهم‌ترین محرک‌ها در فرآیند سود آوری مؤسسات مالی و بانک‌ها محسوب می‌شود.

مهم‌ترین دلیل شکل گیری بیانیه‌ها و استاندارد‌های نظارت بانکی بین‌المللی در زمینه الزامات سرمایه‌ای، که به بال ۱، ۲ و بال ۳ معروف است، اقدامات پیشگیرانه در مقابله با بحران‌های مالی است.

بر اساس آخرین استاندارد کمیته نظارت بانکی بال، که متشکل از نمایندگان ارشد بانک‌های مرکزی کشور‌های گروه ۱۰ است، سرمایه یک بانک حداقل باید ۵/۱۲ درصد از دارایی‌های محاسبه شده بر اساس ریسک باشد. بانک مرکزی برای تمامی مؤسسات مالی و بانک‌ها، حداقل نسبت کفایت سرمایه را ۸ درصد معین کرده است.

به عقیده اکثر کارشناسان حوزه بانکی کفایت سرمایه از جمله مهم‌ترین معیار‌های ارزیابی وضعیت مالی یک بانک است و بانک‌ها به واسطه ویژگی‌هایی که دارند، باید سرمایه کافی برای پوشش ریسک ناشی از فعالیت‌های خود را داشته باشند.

نظام بانکی کشور در راستای جهانی شدن بانکداری و شروع دور جدیدی از مراودات اقتصادی در دوران پسا برجام نیازمند انجام اصلاحات ساختاری و بهبود شاخص‌های عملکرد به ویژه نسبت کفایت سرمایه از طریق افزایش سرمایه بانک ها، افزایش سود آوری، اصلاح ترکیب دارایی و بدهی ها، تجدید سازماندهی بانک ها، تقویت نظارت بانک مرکزی، کاهش ریسک اعتباری و … است.

به طوری که به حداقل استاندارد اعلام شده دست یابد تا موجب حفظ موقعیت رقابتی بانک‌ها گردد، همچنین از سایر اثرات مثبت آن بر عملکرد نظام بانکی مانند افزایش کارایی بهره‌مند شود.